Θέματα Φυσικής 2014, σχολιασμός.

Σχεδόν πάντα τα θέματα των εξετάσεων εγείρουν διάφορες προσεγγίσεις, υποκειμενικές. Φυσικά θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί πως στο μάθημα της φυσικής, ως μάθημα επιστήμης, μετρήσιμης λογικής και αντικειμενικότητας, εμπλέκεται το στοιχείο της υποκειμενικότητας (;), που βρίσκει έδαφος η αμφιβολία (;). Η απάντηση είναι απλή: εκπαίδευση. Θα καταλάβεις παρακάτω τι εννοώ.

Η προσωπική μου, υποκειμενική, εκτίμηση για τα θέματα: ήταν όπως έπρεπε να είναι τα θέματα των πανελλαδικών (προσωπικά μου άρεσαν αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία), με ορισμένες ενστάσεις, αυτό έχει σημασία. Γενικά, ήταν εύκολα με μικρές εξαιρέσεις που η δυσκολία τους αυξανόταν εκθετικά, αλλά συγκριτικά με τα περσινά θέματα προσέφεραν στον μαθητή λιγότερο πανικό.  

Το πρώτο θέμα ήταν απλή εξέταση κατανόησης της θεωρίας, αυτός είναι κι ο σκοπός του. Δεν θα είχα να σχολιάσω, αλλά το περιβόητο θέμα Α3*, γιατί; 

Προφανώς, οι περισσότεροι μαθητές επέλεξαν σωστά, με βάση τη σχολική ύλη, την απάντηση (γ) αλλά με βάση τη μηχανική αυτό είναι λάθος, το ίδιο έκαναν και οι δικοί μου μαθητές, άσχετα αν τους είχα ξεκαθαρίσει τι συμβαίνει με το ελεύθερο στερεό, αλλά γιατί;

Ένα κλασικό παράδειγμα υποκειμενισμού: διδάσκεις τη μεθοδολογία, ο μαθητής απαντάει λάθος ως προς το επιστημονικό κομμάτι αλλά για το σύστημα εκπαίδευσης απαντάει σωστά. Μια λογική αντιμετώπιση θα ήταν ή να ακυρωθεί το ερώτημα ή να δοθεί διευκρίνιση (… ως προς το κέντρο μάζας), απλά πράγματα.

Παρακάτω, το δεύτερο θέμα ήταν εύκολο χωρίς καμία διαβαθμισμένη δυσκολία, με προσεγμένες διατυπώσεις. Το γεγονός ότι δόθηκε άσκοπη διόρθωση σε λανθασμένη επιλογή άγχωσε κι άλλο τους μαθητές, ήταν μια κίνηση πανικού από την επιτροπή. Προφανώς ο λόγος των μαζών δεν θα μπορούσε να είναι 1 αλλά εκείνη τη χρονική στιγμή δεν θα απασχολούσε κανέναν. Η παρέμβαση απλά ανάγκασε τους μαθητές να αμφιβάλουν για την απάντηση τους με αποτέλεσμα να χάσουν χρόνο.  

Το θέμα 3 ήταν ένα κλασικό θέμα συμβολής, καθόλου πρωτότυπο κι αυτό είναι καλό. Είναι καλό που επέλεξαν να βάλουν ένα θέμα που για να το λύσει ο μαθητής έπρεπε να έχει κατανοήσει τη βασική μελέτη των κυμάτων, επίσης είναι καλό που απέφυγαν κάποιο «πρωτότυπο» θέμα, ήταν μια πρωτοτυπία κι αυτή.  

Στο τελευταίο θέμα δεν υπήρχε κάποιο πρόβλημα επιστημονικό αλλά ήταν αρκετά μεγάλο και είχε αρκετά μαθηματικά, ok το δέχομαι ότι συζητάμε για φυσική, οπότε είναι αναπόφευκτο να υπάρχουν και τα μαθητικά. Πρέπει όμως να γίνει μια στοχοθέτηση όσο αναφορά την εξέταση των μαθητών, με δυόμιση κεφάλαια φυσικής και ένα κακογραμμένο σχολικό βιβλίο περιορισμένης διδακτικής εμβέλειας, είναι λογικό να μην υπάρχει ποικιλία θεμάτων και με λογική του τύπου  «τα θέματα πρέπει να είναι πρωτότυπα» δημιουργούνται   τέτοιες ασκήσεις. Το θέμα Δ ήταν κράμα περίεργο, σαν να πήρε κάποιος τρεις ασκήσεις και δημιούργησε αυτό, γιατί; Ωραία ερωτήματα αλλά πολλά, γιατί; Έτσι ελέγχονται οι γνώσεις των μαθητών (;) κάνοντας τα τέσσερα ερωτήματα πέντε (;).

Εννοείται πως θα υπάρξουν λάθη και ενδεχομένως επιστημονικές αστοχίες αλλά το ζητούμενο εδώ είναι η αντιμετώπιση των λαθών, η αντίδραση, η ευελιξία της επιτροπής των θεμάτων.  

*Θεώρησα δεδομένο ότι είναι γνωστό το θεώρημα των ροπών και δεν διευκρίνισα ότι στο θέμα Α3 καμία από τις απαντήσεις δεν είναι σωστή, μου το υπέδειξε ένας μαθητής με την εύλογη απορία του: «αν υπάρχουν κι άλλες σωστές απαντήσεις» .

Το θεώρημα:

Ένα αρχικά ακίνητο σώμα εκτελεί μεταφορική κίνηση όταν  η συνισταμένη των ασκουμένων δυνάμεων στο σώμα διέρχεται από το κέντρο μάζας, τότε συνισταμένη ροπή είναι μηδέν μόνο ως προς τα σημεία του φορέα της συνισταμένης. ΔΕΝ είναι μηδέν ως προς οποιοδήποτε άλλο σημείο.