Οι μύθοι είναι βασικό στοιχείο μιας κοινωνίας, εξορισμού οι μύθοι διατυπώνονται και αναπαράγονται για να δώσουν μια ιδιαίτερη θέση σε κάποιο πρόσωπο ή γεγονός. Ο μύθος μπορεί να αποδίδει υπερφυσικές ιδιότητες ή στοιχεία ηρωισμού στους πρωταγωνιστές του. Ο κλάδος των επιστημών, προφανώς, δεν θα μπορούσε να γλυτώσει από την μυθοπλασία, άλλωστε το πεδίο ενδείκνυται για ιστορίες που προσπαθούν να εκλαϊκεύσουν καταστάσεις και ανθρώπους.
Αναφέρομαι στους ακίνδυνους μύθους, πως ο Αρχιμήδης κατέστρεψε εχθρικά πλοία στην πολιορκία των Συρακουσών με τη χρήση της φωτιάς η οποία δημιουργήθηκε από καθρέφτες και βασιζόταν στην αρχή του παραβολικού κατόπτρου, ή ο Γαλιλαίος φεύγοντας από την Ιερά Εξέταση επέμεινε στην άποψη του για το ηλιοκεντρικό σύστημα αναφωνώντας "Και όμως γυρίζει", ή ο Φραγκλίνος, όπου με ένα χαρταετό, ένα κλειδί στο σχοινί και με το κάτω άκρο του σκοινιού να καταλήγει στο χέρι του, βγαίνει σε μία καταιγίδα, ο χαρταετός πλήττεται από κεραυνό κι αυτός δεν τραυματίζεται. Ή ο Δαρβίνος ο οποίος -λέει- εμπνεύστηκε την θεωρία της εξέλιξης παρατηρώντας τους σπίνους στα νησιά Γκαλαπάγκος, ή ο πιο γνωστός μύθος, για τον Νεύτωνα, ο οποίος διατύπωσε τον νόμο της παγκόσμιας έλξης όταν είδε ένα μήλο να πέφτει, έτσι απλά, ή ο μύθος για τον Αϊνστάιν, ο οποίος αναφέρει ότι δεν ήταν καλός μαθητής στα μαθηματικά, κι άλλες πολλές περιπτώσεις ανώδυνων μύθων που επαναλαμβάνονται και διδάσκονται χωρίς καμία σοβαρή επίπτωση στην ιστορία των επιστημών. Άλλωστε η ιστορία ήταν τα γεγονότα που πραγματικά συνέβησαν, η ερμηνεία και η αναπαραγωγή της είναι ανθρώπινο στοιχείο, άρα ατελές, υποκειμενικό και αρκετές φορές λανθασμένο.
Αναφέρομαι στους ακίνδυνους μύθους, πως ο Αρχιμήδης κατέστρεψε εχθρικά πλοία στην πολιορκία των Συρακουσών με τη χρήση της φωτιάς η οποία δημιουργήθηκε από καθρέφτες και βασιζόταν στην αρχή του παραβολικού κατόπτρου, ή ο Γαλιλαίος φεύγοντας από την Ιερά Εξέταση επέμεινε στην άποψη του για το ηλιοκεντρικό σύστημα αναφωνώντας "Και όμως γυρίζει", ή ο Φραγκλίνος, όπου με ένα χαρταετό, ένα κλειδί στο σχοινί και με το κάτω άκρο του σκοινιού να καταλήγει στο χέρι του, βγαίνει σε μία καταιγίδα, ο χαρταετός πλήττεται από κεραυνό κι αυτός δεν τραυματίζεται. Ή ο Δαρβίνος ο οποίος -λέει- εμπνεύστηκε την θεωρία της εξέλιξης παρατηρώντας τους σπίνους στα νησιά Γκαλαπάγκος, ή ο πιο γνωστός μύθος, για τον Νεύτωνα, ο οποίος διατύπωσε τον νόμο της παγκόσμιας έλξης όταν είδε ένα μήλο να πέφτει, έτσι απλά, ή ο μύθος για τον Αϊνστάιν, ο οποίος αναφέρει ότι δεν ήταν καλός μαθητής στα μαθηματικά, κι άλλες πολλές περιπτώσεις ανώδυνων μύθων που επαναλαμβάνονται και διδάσκονται χωρίς καμία σοβαρή επίπτωση στην ιστορία των επιστημών. Άλλωστε η ιστορία ήταν τα γεγονότα που πραγματικά συνέβησαν, η ερμηνεία και η αναπαραγωγή της είναι ανθρώπινο στοιχείο, άρα ατελές, υποκειμενικό και αρκετές φορές λανθασμένο.
Αλλά οι μύθοι έχουν κάποιον σκοπό, να προσδώσουν στοιχεία στους πρωταγωνιστές τους ή σε γεγονότα. Πολλές φορές οι μύθοι αποτελούν κάποια συμπεράσματα ή γεγονότα τα οποία ποτέ δεν έγιναν, αλλά αποτελούν βασικές αρχές κι έτσι μέσω του μύθου ενσωματώνονται στην ιστορία.
Προφανώς, σε κάθε μύθο εμπεριέχεται και μια κάποια δόση πραγματικότητας η οποία παρουσιάστηκε με υπερβολικό τρόπο, είναι δεδομένο ότι ο Αρχιμήδης χρησιμοποίησε κάτοπτρα για να συσσωρεύσει τις ηλιακές ακτίνες, και ως επίδειξη, να προκαλέσει φωτιά αλλά να ξεκληρίσει ολόκληρο στόλο (;), δύσκολα. Ή ο Γαλιλαίος να εναντιώνεται στην Ιερά εξέταση το 1633, όχι μόνο δεν συνέβη στην συγκεκριμένη δίκη, αλλά αντίθετα, αποκήρυξε τα λεγόμενα του, μαζί και την κοπερνίκεια θεωρία της οποίας ήταν υπέρμαχος ως το τέλος της ζωής του. Αντίστοιχα, ο Φραγκλίνος ποτέ δεν πραγματοποίησε το πείραμα με τον χαρταετό, αυτό χρεώνεται σε άλλον εφευρέτη, γαλλικής ιθαγένειας. Ο Δαρβίνος από την άλλη στο βιβλίο του όπου παρουσιάζει την θεωρία του δεν κάνει αναφορά στους σπίνους. Ή τα μήλα του Νεύτωνα τα οποία είναι δημιουργία των βιογράφων του, με πρώτο τον Conduitt, ποτέ ο Νεύτωνας δεν έχει αναφέρει κάτι αντίστοιχο στις σημειώσεις του. Ο Αϊνστάιν επίσης, ναι μεν βαριόταν πολλά μαθήματα αλλά όχι τα μαθηματικά, το αντίθετο μάλιστα, κι εδώ που τα λέμε, δεν -ΔΕΝ- γίνεται να δημιουργήσεις τις θεωρίες της σχετικότητας χωρίς να είσαι παθιασμένος με τα μαθηματικά.
Γενικά θέλουμε, οι έξυπνοι άνθρωποι, όπως ο Αρχιμήδης ή ο Φραγκλίνος, να μας δίνουν λύσεις για όλα τα προβλήματα, ή οι πρωτοπόροι, σαν τον Γαλιλαίο, να εναντιώνονται στο σύστημα όταν γνωρίζουν την αλήθεια ακόμη κι αν οι συνθήκες δεν είναι με το μέρος τους. Επίσης, θέλουμε, οι προσωπικότητες, όπως ο Νεύτωνας ή ο Δαρβίνος, να εμπνέονται με αυτά που είναι κοινότυπα για όλους, με πράγματα τα οποία τα έχουμε στην καθημερινότητα μας. Οι ευφυείς χαρακτήρες, όπως ο Αϊνστάιν, να έχουν χαρίσματα που τους επιτρέπουν κόντρα στους θεσμούς, σχολείο, μαθήματα, κλπ, να δημιουργούν και να μένουν στην ιστορία, κι ας ήταν μέτριοι μαθητές.
Είναι εγγενές στοιχείο του ανθρώπου να προσπαθεί να οικειοποιήσει ή να ηρωοποιήσει τους πρωταγωνιστές της ιστορίας του, αυτούς που έχει απέναντι του, που τους μελετά και τους μαθαίνει, είναι καταλυτικό στοιχείο, ανεξάρτητα της ιστορικής πραγματικότητας, έτσι βολεύεται, έτσι εξελίσσεται, υποκειμενικά.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου