Αφήστε που όταν η
φαντασία στερείται γνώσεων είναι κακόβουλη και επικίνδυνη. Η αποδεδειγμένη γνώση
μπορεί να δημιουργήσει τεκμηριωμένη φαντασία, η οποία με τη σειρά της θα εξελίξει
την επιστήμη.
Σε μια από τις πολλές
συνεντεύξεις του ο Αϊνστάιν, το 1929, λέει:
Είμαι αρκετά καλλιτέχνης και σχεδιάζω ελεύθερα με την φαντασία μου. Η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση. Η γνώση είναι περιορισμένη. Η φαντασία περικυκλώνει τον κόσμο.
Εκείνη την περίοδο
η φήμη του είχε εξαπλωθεί σε όλη την
Ευρώπη και την Αμερική, πλέον ήταν αναγνωρισμένη η ιδιοφυΐα του για τον
καθορισμό των αρχών της σχετικότητας, αν και πολύ λίγοι κατάλαβαν τι εννοούσε.
Η παραπάνω φράση
του μπορούσε πολύ εύκολα να αλλοιωθεί, όπως κι έγινε φυσικά.
Όταν ο Αϊνστάιν μιλούσε
για «φαντασία» - κι εδώ επιβάλλονται τα εισαγωγικά- δεν αναφερόταν στην έννοια της με την αφαιρετική κατάσταση που την έχουμε εμείς στο μυαλό μας. Μπορεί η «φαντασία»
να ήταν απαραίτητη για την επανάσταση στη σκέψη του, αλλά η ανακάλυψη του βασιζόταν
επίσης σε μεγάλη γνώση των φυσικών επιστημών. Για παράδειγμα, με γνώση και με
φαντασία, μπορούσε να δει και να αποδώσει τη σχέση ανάμεσα στο χώρο, το χρόνο
και την ενέργεια.
Χρησιμοποιώντας
το αλφαβητάρι των επιστημών, τα μαθηματικά, και με περίσσια «επιστημονική φαντασία»
ανέπτυξε ένα μοντέλο για την κατανόηση του πώς τα αντικείμενα και το φως
συμπεριφέρονται σε ακραίες συνθήκες στον υποατομικό κόσμο, όπου οι παλιές
Νευτώνειες αρχές δεν λειτουργούσαν.
Κάθε φορά που ο
Αϊνστάιν εξηγούσε το έργο του στον «Τύπο», οι δημοσιογράφοι χανόταν στην ομιλία
του για το χωροχρονικό συνεχές, την απόλυτη ταχύτητα του φωτός, και την εξίσωση
E = Δmc2 . Έτσι, χρησιμοποιώντας
τη δική τους «λαϊκή φαντασία» προσπαθούσαν να κατανοήσουν τη σχετικότητα. Εξαιτίας αυτού,
υπήρξε μια μεγάλη παρερμηνεία: η ιδέα ότι η σχετικότητα σήμαινε πως τα πάντα
είναι σχετικά. Τα παλιά απόλυτα είχαν φύγει. Τίποτα πια δεν ήταν σίγουρο στην πραγματικότητα.
Προφανώς, ήταν
μια γελοία ερμηνεία που θα μπορούσε μόνο να είχε νόημα αν οι αναγνώστες
εφημερίδων είχαν το μέγεθος ενός πρωτονίου, ή θα μπορούσαν να ταξιδεύουν με την
ταχύτητα του φωτός. Για να καταλάβετε το μέγεθος της παρερμηνείας εκείνης της εποχής
αρκεί να γνωρίζετε πως σε κάθε συνέντευξη με τον Αϊνστάιν οι δημοσιογράφοι ξεκινούσαν
πάντα με τη σχετικότητα των πάντων που τους «προσέφερε» η θεωρία του.
Ο Αϊνστάιν, όπως
πάντα, διευκρίνιζε υπομονετικά την έννοια του:
Η έννοια της σχετικότητας έχει ευρέως παρεξηγηθεί, οι φιλόσοφοι παίζουν με τη λέξη, όπως ένα παιδί με μια κούκλα. Σχετικότητα, όπως το βλέπω εγώ, απλώς υποδηλώνει ότι ορισμένα φυσικά και μηχανικά γεγονότα, τα οποία έχουν θεωρηθεί ως θετικά και μόνιμά, είναι σχετικά όσον αφορά ορισμένα άλλα γεγονότα στον τομέα της φυσικής και της μηχανικής. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πάντα στη ζωή είναι σχετικά και ότι έχουμε το δικαίωμα να ανακατέψουμε κακόβουλα ολόκληρο τον κόσμο.
Αυτά που λέτε, είναι
Κυριακή κι έχει συννεφιά εδώ, οπότε καλό μεσημέρι.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου